Mâm ngũ quả là thứ không thể thiếu vào dịp Tết cổ truyền của Việt Nam. Thế nhưng ít ai biết được ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết và bí ẩn phong thủy của phong tục này. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu cho các bạn nhiều thông tin hay ho đấy.
Yếu tố ngũ hành trong mâm ngũ quả ngày Tết
Có lẽ nhiều người chỉ biết rằng mâm ngũ quả có 5 loại quả mà không biết rằng đó là ảnh hưởng của tư duy ngũ hành. Ngũ quả là 5 loại quả tương ứng với ngũ hành Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ. Điều này còn biểu tượng cho mong ước có được ngũ phúc. Đó là Giàu có, Sang trọng, Trường thọ, Khỏe mạnh, Bình an.
Trên mâm ngũ quả thường có đủ các màu sắc. Từ đỏ – Hỏa, trắng – Kim, xanh – Mộc, đen – Thủy, vàng – Thổ. Mỗi một hành lại có những loại quả và màu sắc tương ứng. Tất cả tạo nên một ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết với màu sắc hài hòa và vô cùng nổi bật.
Tuy thuyết âm dương ngũ hành bắt nguồn từ văn hóa Trung Hoa. Song trong quá trình du nhập và chọn lọc vào Việt Nam thì những nét văn hóa tiêu biểu này được người dân Việt tiếp thu. Đồng thời thay đổi sao cho phù hợp với văn hóa Việt Nam.
Những loại hoa quả được chọn để bày mâm ngũ quả thường là hoa quả theo mùa. Vì thế mà nó chính là thành quả lao động sau một năm chăm chỉ cần cù của người nông dân. Được kết tinh từ đất trời và thấm đẫm mồ hôi, công sức của con cháu muốn dâng lên tổ tiên.
Mâm ngũ quả tuy không quá quan trọng số quả chẵn hay lẻ. Nhưng vẫn giữ nguyên các quy ước của dân gian. Cụ thể như mâm ngũ quả chỉ bày quả, không đặt thêm hoa hoặc thực phẩm gì khác.
>>> Tết nguyên đán 2023 là năm con gì? Hợp mệnh gì?
>>> Ý nghĩa phong tục ngày tết và những câu chuyện thú vị
Quy tắc chọn trái cây đúng ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết
Việt Nam là đất nước có nền văn minh lúa nước nên sâu trong tiềm thức mỗi người con đất Việt. Tín ngưỡng thờ phồn thực, mưu cầu cuộc sống đầy đủ chưa bao giờ phai nhạt. Điều này được thể hiện rõ ràng trong cách chọn lựa trái cây để bày trên mâm ngũ quả ngày Tết ở Việt Nam.
Người Việt thường có xu hướng chọn những quả có nhiều múi, nhiều móng, nhiều hạt như quả chuối, bưởi, na, phật thủ, mãng cầu… Chẳng những màu sắc phong phú khiến mâm ngũ quả thêm đẹp mắt. Mà còn thể hiện được mong muốn con đàn cháu đống, của cải dư giả, sung túc đủ đầy.
Từ ngày xưa, các cụ thường chọn quả theo mùa. Mùa nào quả nấy để có được sự tươi ngon. Song xã hội ngày càng phát triển, kinh tế kỹ thuật nhảy vọt nên giờ mọi người sẽ chọn hoa quả tùy thích. Dựa vào điều kiện cũng như nhu cầu của người dùng. Có điều, dù chọn loại hoa quả gì thì cũng vẫn phải chọn những màu sắc liên quan đến ngũ hành. Từng loại hoa quả mang từng ý nghĩa riêng khác nhau. Thế nên bạn hãy tìm hiểu thật kỹ ý nghĩa của hoa quả để ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết của bạn thật đặc biệt và ấn tượng nhé.
Sự khác biệt giữa mâm ngũ quả ở các vùng miền
Ở mỗi vùng miền trên mảnh đất hình chữ S, mâm ngũ quả ngày Tết sẽ có những điểm tương đồng cũng như những nét riêng độc đáo. Ví dụ ở miền Bắc, người ta sẽ chọn số quả lẻ khi bày mâm ngũ quả. Trong khi ở miền Trung và miền Nam lại không quá quan trọng điều này. Họ chú trọng đến ý nghĩa của các loại quả được bày lên mâm ngũ quả ngày Tết.
Ở miền Bắc, loại quả được bày lên mâm ngũ quả không quá quan trọng. Cũng không quá đề cao mặt ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết. Người miền Bắc chỉ cần trông đẹp mắt và đảm bảo đủ 5 màu sắc là được. Các loại quả thường có trong mâm ngũ quả miền Bắc thường là chuối, bưởi, cam, táo…
Còn đối với người miền Trung. Do khí hậu khắc nghiệt cộng thêm đất đai không được màu mỡ. Nên người dân chỉ xem trọng tấm lòng. Không quá cầu kỳ về mặt ý nghĩa cũng như màu sắc. Riêng đối với người miền Nam, mâm ngũ quả có các loại quả như mãng cầu, đu đủ, xoài, sung… Các loại quả này kết hợp với nhau sẽ đọc thành một câu vừa vui vừa ý nghĩa “cầu vừa đủ xài”. Thể hiện mong ước về đời sống sung túc, ấm no.
Một điều đặc biệt nữa thể hiện sự khác biệt của mâm ngũ quả giữa miền Nam và miền Bắc đó là không có sự xuất hiện của quả chuối. Bởi âm đọc của quả này gần giống với “chúi” mang ý nghĩa không may mắn. Đây là nét riêng được người dân Nam Bộ thay đổi để phù hợp với văn hóa vùng miền.
Truy cập đường dẫn để xem thêm nhiều Tin tức của Kinhtedautu.vn bạn nhé!!!
>>> Cách gói bánh chưng ngày Tết thay đổi thế nào theo từng vùng miền
