Đầu tư cổ phiếu được xem là một trong những hình thức đầu tư được nhiều người quan tâm nhờ vào khả năng sinh lời tốt. Tuy nhiên, bất cứ loại hình đầu tư nào thì cũng chứa nhiều rủi rỏ, đầu tư cổ phiếu cũng không ngoại lệ. Vậy những rủi ro đó là gì và cách giảm thiểu như thế nào? Và để đạt được hiểu quả cao, nhà đầu tư phải đầu tư như thế nào và cần trang bị những kiến thức cần thiết gì? Hãy cùng Kinh tế đầu tư tìm hiểu mọi thứ về hình thức đầu tư này trong bài viết dưới đây.
Một số kiến thức cơ bản về đầu tư cổ phiếu
Định nghĩa về cổ phiếu
Theo Khoản 1 Điều 121 Luật doanh nghiệp quy định: “Cổ phiếu là chứng chỉ do công ty cổ phần phát hành, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử xác nhận quyền sở hữu một hoặc một số cổ phần của công ty đó”.
Có thể hiểu đơn giản, Cổ phiếu là một loại chứng khoán chứng nhận số tiền đầu tư đóng góp vào công ty phát hành. Chúng cũng được xem là bằng chứng xác nhận quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư khi tham gia vào các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Người sở hữu cổ phiếu có thể trở thành cổ đông hay là một trong các chủ sở hữu của công ty phát hành.
Các loại cổ phiếu trên thị trường hiện nay
Thông thường các công ty thường phát hành hai dạng cổ phiếu là cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi. Trong đó:
Người mua cổ phiếu phổ thông có quyền tham dự họp đại cổ đông và ra biểu quyết những vấn đề lớn của công ty. Đối với những người nắm giữ cổ phiếu ưu đãi sẽ có thể được hưởng một số đặc quyền hơn. Hoặc có thể bị hạn chế một số quyền so với cổ đông phổ thông.
Ba loại cổ phiếu ưu đãi phổ biến trên thị trường
- Cổ phiếu ưu đãi cổ tức: người nắm giữ cố phiếu loại này sẽ được trả cổ tức cao hơn người nắm cổ phiếu phổ thông. Nhưng sẽ mất quyền biểu quyết, họp cổ đông hay để cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát của công ty.
- Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại: người sở hữu loại cổ phiếu này sẽ được công ty hoàn lại vốn góp bất cứ khi nào theo điều kiện thỏa thuận trước. Người nắm giữ loại cổ phiếu này cũng sẽ bị loại trừ quyền biểu quyết, dự họp đại cổ đông. Cũng như đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.
- Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết: là loại cổ phiểu có các quyền như cổ đông phổ thông. Bao gồm quyền biểu quyết, dự họp đại cổ đông và được đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát. Nhưng không có quyền chuyển nhượng cho người khác. Đặc biệt, cổ phiếu ưu đãi biểu quyết có số phiếu biểu quyết nhiều hơn so với cổ phiếu phổ thông.
Ưu và nhược điểm của cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi
Cổ phiếu phổ thông:
Các cổ đông sở hữu cổ phiếu thường được:
- Có quyền tự do chuyển nhượng cổ phiếu cho người khác
- Có quyền biểu quyết đối với các quyết định của công ty tại Đại hội cổ đông
- Được hưởng cổ tức theo kết quả kinh doanh và giá trị cổ phiếu đang nắm giữ
Cổ phiếu ưu đãi:
Các cổ đông năm giữ cổ phiếu ưu đãi có quyền hạn và trách nhiệm hạn chế như:
- Nhận được lợi tức ổn định
- Không có quyền được bầu cử, ứng cử
- Những người giữ cố phiếu ưu đãi sẽ được nhận cổ tức đầu tiên. Khi công ty bị phá sản thì họ cũng là những người được công ty trả trước, sau đó mới đến cổ đông thường.
Một số kiến thức cơ bản cần biết trước khi đầu tư cổ phiếu
Trước khi đầu tư cổ phiếu , bạn cần biết một vài kiến thực cơ bản khi giao dịch cổ phiếu như:
Khung giờ giao dịch trên các sàn phổ biến: các sàn giao dịch thường làm việc vào các khu giờ hành chính cụ thể từ 9h-11h30 và 13h-15h từ thứ 2 đến thứ 6, trừ ngày lễ.
Đơn vị giao dịch bao gồm:
Đơn vị giao dịch bao gồm:
- HOSE: Lô chẵn (10), lô lẻ (1- 9)
- HNX: Lô chẵn (100), lô lẻ (1- 99)
- UPCOM: Lô chẵn (100), lô lẻ (1 – 99)
Màu hiển thị trên bảng giá chứng khoán sẽ thể hiện 3 trạng thái. Tình trạng giao dịch, các bước giá, giá gần nhất, tổng khối lượng giao dịch và mức giá cao/thấp nhất trong phiên.
Có 3 màu cơ bản
- Màu xanh: giá tăng so với giá tham chiếu
- Màu đỏ: giá giảm so với giá tham chiếu
- Màu vàng: giá bằng với giá tham chiếu
Cách mua cổ phiếu
Gồm có 2 cách phổ biến tuy theo nhu cầu của người đầu tư
- Tự đặt lệnh mua và bán qua các sàn hoặc phần mềm giao dịch
- Đặt lệnh thông qua các công ty và nhà mô giới trung gian
Mức tiền tối thiểu để đầu tư cổ phiếu
Trên thực tế, các công ty chứng khoán sẽ không yêu cầu tối thiểu số vốn mà các nhà đầu tư cần phải bỏ ra. Vì thế, chỉ cần vài triệu đồng hoặc chỉ vài trăm là bạn đã có thể mở tài khoản và mua cổ phiếu. Mức tiền tối thiểu sẽ tùy thuộc vào mong muốn của bạn trong việc đầu tư. Nếu bạn bỏ vốn nhiều thì lợi nhuận bạn mang về sẽ khả thi hơn và ngược lại, vốn ít thu được số tiền lời vừa với mức tiền bạn bỏ ra. Tuy nhiên, số vốn vẫn phải đáp ứng các quy định về số lượng giao dịch tối thiểu của từng sàn.
Ví dụ: Sàn HNX/UPCoM/HSX quy định 100 cổ phiếu/lô giao dịch.
Với 1 triệu đồng, bạn nên đầu tư vào các loại cổ phiếu dưới 50.000 đồng nhưng vẫn có tiềm năng. Với số tiền này, nhà đầu tư không nên quan tâm nhiều đến việc lãi và lỗ. Hãy xem đây là số tiền giúp bạn học thêm kinh nghiệm, nắm rõ được cách thức đầu tư và nắm rõ thị trường hơn.
Các mã cổ phiếu tiềm năng 2022 nhà đầu tư có thể tham khảo
Trong năm 2022, các chuyên gia trong ngành phân tích và dự đoán 3 nhóm ngành sau sẽ tiếp tục tăng dựa trên sự phục hồi kinh tế như hiện nay gồm có:
- Tài chính – ngân hàng: dựa vào các bào cáo tài chính tích cực cuối năm 2021. Dự kiến năm nay sẽ có nhiều nhà đầu tư tiếp tục góp vốn cho các ngân hàng thương mại lớn và ổn định.
- Hàng tiêu dùng thiết yếu: đây được xem là mặt hàng ít chịu ảnh hưởng bởi đại dịch covid. Và dự đoán sẽ tiếp tục tăng vào năm 2022.
- Bất động sản: các nhà đầu tư nên quan tâm đến những doanh nghiệp bất động sản đang có lợi thế lợi về quỹ đất và nguồn lực tài chính. Đồng thời, có mục tiêu tăng trưởng rõ ràng, minh bạch trong năm 2022 sẽ là một lựa chọn tốt cho các nhà đầu tư.
Ngoài ra, bạn cũng có thể xem xét đến các ngành có lợi nhuận tăng đột biến do ảnh hưởng giá hàng hóa khi cung ứng đứt gãy như:
- Khai thác, chế biến thép, các kim loại màu, phân bón, hóa chất, dầu khí, xi măng. Hoặc các doanh nghiệp vận tải, hậu cần,…
- Các ngành như thủy sản, trang thiết bị y tế và dược phẩm, năng lượng…. Cũng đang tăng trưởng lợi nhuận, sẽ giúp cho giá cổ phiếu hấp dẫn hơn.
Những rủi ro trong đầu tư cổ phiếu nhà đầu tư phải đối mặt
Ngoài các yếu tố mang tính chất kỹ thuật như cung cầu, thị trường…giá cổ phiếu còn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác. Chẳng hạn như tính hình chính trị kinh tế, lạm phát, sự phát triển của ngành và khả năng hoạt động của doanh nghiệp. Vì chịu tác động của nhiều yếu tố nên đầu tư cổ phiếu luôn tiềm ẩn rủi rỏ mà các nhà đầu tư cần phân tích kỹ lưỡng. Các loại rủi ro nhà đầu tư có thể đối mặt đó là:
Rủi ro về mặt kinh tế, xã hội
Có thể nói tình hình kinh tế xã hội sẽ ảnh hưởng tới mọi mặt trong đời sống và tính hình chứng khoản, cổ phiếu cũng không nằm ngoài tính hình đó. Khi mà một loại sản phẩm trên thị trường tài chính biến động, giá cổ phiếu sẽ phụ thuộc vào việc phát triển kinh tế, chính sách của Nhà nước.
Việc ổn định được nên kinh tế sẽ góp phần quan trọng giúp giá cổ phiếu được gia tăng. Và ngược lại, nền kinh tế sa sút, tình hình xã hội bất ổn định, sẽ ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của giá cổ phiếu trên thị trường. Do cung tiền giảm, từ đó giá trị cổ phiếu theo đó sẽ xuống dốc.
Rủi ro ngành
Như chúng ta đều biết, mỗi mã cổ phiếu sẽ đại diện cho một doanh nghiệp và mỗi doanh nghiệp sẽ thuộc một ngành nghề kinh doanh khác nhau. Và bất cư lĩnh vực, ngành nghề nào cũng chứa đựng những rủi ro, những điểm mạnh điểu yếu theo chu kỳ của nền kinh tế.
Nếu tình hình kinh tế ổn định, các ngành sẽ được hưởng lợi từ chính sách kinh tế. Nhu cầu của khách hàng sẽ tạo nên nền tảng tốt cho những cổ phiếu trong ngành. Và nếu nền kinh tế xấu đi, cổ phiếu cũng sẽ có thể diễn biến xấu do ảnh hưởng từ những thông tin bất lợi của ngành liên tiếp xảy ra.
Rủi ro hoạt động doanh nghiệp
Mỗi cổ phiếu của doanh nghiệp thông thường sẽ có hu xướng đi theo đà phát triển trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Những doanh nghiệp có mức tăng trưởng ổn định mỗi năm, tình hình vay nợ và sử dụng vốn ổn định sẽ là tiền đề cho sự tăng trưởng cổ phiếu của doanh nghiệp đó.
Ngược lại, doanh nghiệp khi làm ăn thua lỗ, nợ xấu với ngân hàng. Sử dụng nguồn vốn thiếu hiểu quả sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến giá cổ phiếu của doanh nghiệp đó.
Rủi ro thị trường
Thị trường chứng khoản sẽ có sự tham gia của nhiều nhân tố khác nhau. Cụ thể như: cơ quan quản lý (ủy ban chứng khoán, Sàn giao dịch), bên cung cấp dịch vụ ( công ty chứng khoán). Nhà đầu tư( gồm nhà đầu tư cá nhân, nhà đầu tư tổ chức, nhà đầu tư nước ngoài). Vì vậy, bất kỳ tác động của những nhân tố này cũng sẽ gây nên biến động thị trường cổ phiếu.
Những yếu tố rủi ro thị trường nhà đầu tư cần quan tâm bao gồm: rủi ro pháp lý, rủi ro thanh khoản, rủi ro về yếu tố tâm lý của các chủ thể là những nhà đầu tư. Những rủi ro này đến từ nhiều nhân tố xuất hiện trên thị trường. Nếu các cơ quan quản lý lỏng lẻo, xây dựng hệ thống luật chưa chặt sẽ làm cho những bên liên quan có cơ hội lợi dụng để từ đó sẽ làm ảnh hưởng đến giá cổ phiếu.
Ngoài ra, các nhà đầu tư là những tổ chức lớn đều có tác động tâm lý trên thị trường. Vì thế, nếu nhà đầu tư ở trạng thái hoang mang, lo sợ sẽ có tác động không tốt đến cổ phiếu trên thị trường.
5 Bài học hạn chế rủi rỏ trong đầu tư cổ phiếu
Xác định khẩu vị rủi ro
Đầu tư cũng giống như trong khía cạnh ăn uống, có người thích ăn cay, cũng có người thích ăn ngọt. Trong đầu tư, mọi người cũng có khẩu vị rủi ro riêng. Có người thích an toàn, có người lại thích mạo hiểm với phi vụ đầu tư của mình.
Vì thế, khi bạn hiểu rõ khẩu vị rủi ro của mình, bạn sẽ dễ dàng định hướng chiến lược đầu tư một cách rõ ràng hơn. Thông thường, rủi rỏ thường tỉ lệ thuận với lợi nhuận. Có thể nói, nếu không biết cách xác định khẩu vị rủi ro của bản thân trong đầu tư. Bạn sẽ dễ dàng bị mất phương hướng và đầu tư theo cảm tính rất nhiều. Điều này ảnh hưởng không tốt đến hiệu quả đầu tư, thậm chí nó còn có thể dẫn đến thua lỗ.
Nghiên cứu kỹ cổ phiếu trước khi đầu tư
Trên thị trường chứng khoán hiện này, nhà đầu tư có rất nhiều sự lựa chọn cổ phiếu trong hàng trăm cổ phiếu được niêm yết trên sàn. Tuy nhiên, không phải cổ phiếu nào cũng có thể đem lại lợi nhuận cho nhà đầu tư.
Để chọn lựa cổ phiếu tốt, nhà đầu tư cần kết hợp nhiều yếu tố như phân tích vĩ mô, phân tích doanh nghiệp, theo dõi diễn biến thị trường. Bên cạnh đó, cần theo dõi hoạt động của doanh nghiệp đó, xem doanh nghiệp đạt doanh thu, lợi nhuận tăng trưởng ổn định qua các năm như thế nào. Điều này sẽ góp phần tạo nên sức hút cho chính cổ phiếu doanh nghiệp đó.
Các nhà đầu tư có thể tham khảo các phương pháp đầu tư giá trị của Warren Buffett. Hoặc phương pháp lựa chọn cổ phiếu Canslim để tìm ra cổ phiếu tốt trước khi đầu tư.
Luôn có chiến lược đầu tư chứng khoán rõ ràng
Xác định chiến lược đầu tư là một trong những điều kiện tiên quyết khi tham gia vào đầu tư tài chính. Nếu bạn đầu tư dài hạn, bạn sẽ không bán cổ phiếu ra dù giá đang có xu hướng giảm. Nếu bạn đầu tư ngắn hạn, bạn cần học cách cắt lỗ nếu giá chứng khoán rớt mất 10% giá ban đầu.
Ngoài ra, bạn cần theo dõi liên tục biến động của thị trường. Việc theo dõi các tin tức giúp nhà đầu tư đưa ra những điều chỉnh về danh mục đầu tư một cách kịp thời, tránh thua lỗ hay hưởng lợi từ các thông tin trên.
Đa dạng hóa danh mục
Trong đầu tư chứng khoán, bạn cần luôn đặt nguyên tắc “không bao giờ đặt hết trứng vào một rổ” lên hàng đầu. Bởi đa dạng hóa danh mục đầu tư, sẽ giúp các nhà đầu tư tránh các rủi ro khi thị trường biến động lớn. Bạn có thể chọn mua cổ phiếu của nhiều công ty, hoặc đầu tư vào một chỉ số nào đó.
Giữ vững tâm lý vững vàng khi đầu tư
Nhà đầu tư luôn luôn phải giữ được tâm lý vững vàng trước những biến động của thị trường chứng khoán. Bởi dù có phân tích tốt đến đâu hay đã chọn lựa hướng đi đúng đắn. Nhưng mỗi cổ phiếu đều có xu hướng tăng giảm theo nhu cầu của thị trường. Vì vậy, nhà đầu tư cần đưa ra quyết định chính xác, ứng biến kịp thời với từng thay đổi dù là nhỏ nhất.
Quyết định chốt lời hay cắt lỗ khi cần thiết cần được đưa ra đúng thời điểm. Đặc biệt trong việc cắt lỗ, nhà đầu tư nên quyết đoán để thay đổi và sẵn sàng hi sinh một khoản lỗ nhỏ đảm bảo an toàn nguồn vốn.
Lời kết
Trên đây là những thông tin cơ bản về thị trường cổ phiếu, Kinh tế đầu tư xin gởi đến các nhà đầu tư. Khi nắm được các rủi ro, các nhà đầu tư có thể đúc kết cho mình những kinh nghiệm. Để tránh các tác động trong việc tham gia các hoạt động mua bán cổ phiếu. Điều các nhà đầu tư cần làm mỗi ngày là trang bị cho bản thân một nền tảng kiến thức vững vàng, có cái nhìn đa chiều trong mọi tính huống.
Nhà đầu tư luôn phải theo sát sao diễn biến thị trường, lựa chọn các nguồn thông tin chính xác để ra quyết định. Đối với các nhà đầu tư mới nên bắt đầu đầu tư với số vốn nhỏ để thử sức với thị trường.
Trong tình huống diễn biến thị trường nhiều biến động và theo xu hướng xấu như hiện nay. Nhà đầu tư có thể lựa chọn các kênh đầu tư an toàn hiểu quả hơn như đầu tư vào Bất Động Sản Nhật Nam. Hiện đây là một kênh đầu tư sinh lời uy tín trên thị trường Việt Nam. Với đa dạng gói đầu tư chỉ từ 50 triệu cho bạn trải nghiệm với lãi suất vô cùng ưu đãi lên đến 68%/năm. Thử tham khảo nhé!!!
