Thị trường chứng khoán luôn là “con mồi béo bở” cho những ai muốn “tiền đẻ ra tiền” và làm giàu nhanh chóng. Tuy nhiên, kiếm tiền càng nhanh thì cũng sẽ tìm ẩn càng nhiều rủi ro, có thể khiến bạn “mất trắng”. Đừng lo! Vì bạn cần mạo hiểm để chiến thắng. Hãy đọc ngay bài viết dưới đây bạn sẽ nắm rõ 22 nguyên tắc đầu tư chứng khoán “bất hủ” để bạn chạm đến thành công “siêu nhanh”.
Nguyên tắc 1: Cổ phiếu giá cao thì sẽ tiếp tục tăng và ngược lại
Cổ phiếu VNM tăng liên tục từ năm này sang năm khác mặc dù giá nó luôn làm bạn cảm thấy cao. Và bạn có đặt câu hỏi cho mình không khi mà HAG giảm xuống mức giá dưới 10 và những năm gần đây nó được giao dịch ở vùng 4 – 5.
Từ đây bạn có thể thấy, cổ phiếu giá cao thì nó sẽ tiếp tục tăng và giá thấp thì nó lại tiếp tục giảm. Vậy nên, bạn hãy nắm rõ nguyên tắc này để làm “nhà đầu tư thông minh”, không “ảo tưởng” rằng mua cổ phiếu ở thời điểm giá thật thấp để “chờ thời” cho giá nó lên cao và bán ra. Thực tế cho thấy rằng, cổ phiếu nếu không vượt được giá 20 thì bạn đừng nuôi hy vọng nó lên 50 và không đạt mức 50 thì không bao giờ lên nổi mức 100.
Nguyên tắc 2: Môi giới không phải là người chịu trách nhiệm cao nhất về tài sản của bạn
Tài sản của bạn luôn được chịu trách nhiệm bởi bạn, đừng đặt niềm tin hoàn toàn vào người môi giới để tránh “mất tiền oan”. Môi giới trong thị trường chứng khoán họ không phải làm việc vì lợi ích duy nhất của bạn mà còn vì lợi ích của họ và công ty họ đang làm việc.
Thực tế, nếu bạn mua một cổ phiếu rồi “ém” đó cả năm thì dù bạn có được lợi nhuận nhiều như thế nào, người môi giới của bạn cũng sẽ “không vui”. Nhưng đừng mất niềm tin quá, vì môi giới không phải ai cũng vậy, cũng sẽ có những môi giới giỏi và rất có tâm, họ sẽ đặt lợi ích của bạn lên cao hơn.
Vậy điều bạn cần làm chính là hãy suy nghĩ thật kỹ trước khi chọn gắn bó với môi giới nào, nhất là tìm hiểu về lịch sử giao dịch và cả những khách hàng cũ mà họ đã làm việc.
Nguyên tắc 3: Người ta thắng không phải bởi vì mua cổ phiếu tốt mà là người đầu tư theo nguyên tắc
Tiền bạn kiếm được từ cổ phiếu là nhờ cổ phiếu bạn sở hữu tăng giá so với thời điểm bạn mua chứ không phải loại cổ phiếu được các chuyên gia “tung hô” là nó tốt. Nếu có nghiên cứu một chút bạn sẽ thấy Warren Buffett hay William O’neil chỉ giải ngân khi tìm thấy cơ hội đầu tư đúng theo nguyên tắc của họ.
CLGT – Viết tắt của [Chiến lược đầu tư], [Lọc cổ phiếu], [Giao dịch], [Theo dõi đầu tư] là một hệ thống đầu tư cổ phiếu cơ bản. Vậy như bạn thấy đó, cổ phiếu chỉ là một phần trong số đó mà thôi. Hãy luôn đầu tư khôn ngoan theo nguyên tắc để chiến thắng nhé.
Nguyên tắc 4: Nhưng nếu không mua cổ phiếu tốt sớm muộn bạn cũng sẽ rời cuộc chơi
Nguyên tắc này sẽ làm bạn hơi rối vì nguyên tắc 3 bạn vừa đọc đã nói rằng “Người ta thắng không phải bởi vì mua cổ phiếu tốt mà là người đầu tư theo nguyên tắc”. Tuy nhiên, có cổ phiếu tốt và đầu tư theo nguyên tắc nữa thì bạn sẽ “bất bại”.
Thực tế, có rất nhiều nhà đầu tư cổ phiếu có khối tài sản nhân đôi, nhân ba chỉ sau vài tháng “đặt cược” vào FLC, KLF, FIT, ROS…Nhưng mà chỉ 2 năm sau đó, lại có những người “mất trắng” số tiền đầu tư và thậm chí còn lỗ nặng.
Nguyên tắc 5: Xu hướng thị trường là yếu tố quyết định
Thị trường cổ phiếu dầu khí từ năm 2014 ở 9 tháng đầu năm thì thăng hoa nhưng sau đó lại lao dốc không phanh đến những 2 năm sau. Ngoại trừ GAS, đa số các cổ phiếu dầu khí khác như PVD, PVC… đã không phục hồi, ngay cả khi thị trường vượt đỉnh 6 năm vào tháng 7/2016. Từ đó bạn có thể thấy, rất nhiều cổ phiếu suy giảm khi thị trường chung đi xuống và không phải tất cả đều phục hồi. Vậy nên, nếu muốn thắng, bạn hãy nghiên cứu thị trường chung thật kỹ để bắt kịp những thay đổi và hành động ngay lập tức khi thị trường có dấu hiệu suy giảm.
Nguyên tắc 6: Người khổng lồ luôn để lại những dấu chân lớn
Nắm rõ nguyên tắc này bạn sẽ thấy xung quanh bạn luôn có cơ hội để bạn “đại thắng” trên thị trường chứng khoán. Người khổng lồ ở đây chỉ những “ông lớn” trong thị trường chứng khoán. Khi các “ông lớn” này mua cổ phiếu nào thì những phiên giao dịch cổ phiếu đó tăng mạnh với khối lượng giao dịch “đột biến”. Và “dấu chân” được nói đến ở đây là với tài sản lớn như vậy, các “ông lớn” không thể giải ngân chỉ trong 1 phiên mà phải mua rải rác nhiều lần. “Dấu chân lớn” thì không thể nào giấu được nên bạn có thể lần theo những dấu chân này mà đánh giá và đưa ra quyết định linh hoạt cho cổ phiếu mà bạn sắp mua.
Nguyên tắc 7: Phân tích phải đi kèm với quyết định giỏi thì mới thành công
Không chỉ là trong thị trường chứng khoán mà cả trong cuộc sống người ta vẫn có câu “điều duy nhất chắc chắn trên đời này là không có gì chắc chắn cả”. Bạn là người phân tích “siêu phàm” nhưng cũng sẽ có đến 20% xác suất sai. Vì vậy, đừng quá chần chừ mà hãy “xuống tay” quyết định ngay khi bạn phân tích được trên 6 – 7/10 lần giao dịch, vì phân tích được như vậy là bạn đã làm được điều mà tận 90% nhà đầu tư không làm được rồi đấy.
Nguyên tắc 8: Thị trường luôn được dẫn dắt bởi một nhóm cổ phiếu, nhất định phải xác định được nhóm này
Thực tế, mỗi đựt thị trường tăng sẽ thường được dẫn dắt bởi một nhóm cổ phiếu và nhóm này tăng rất mạnh, tạo ra sự lan tỏa đến toàn thị trường. Sự lan tỏa này sẽ kéo theo một vài nhóm cổ phiếu khác cũng tăng theo và khi đó chỉ số cũng sẽ tăng lên. Trong thị trường chứng khoán, nhóm cổ phiếu dẫn dắt có thể tăng gấp vài lần thị trường chung, thị trường tăng 20% thì 70 – 80% là tỷ lệ tăng của nhóm này.
Nguyên tắc 9: Nhà đầu tư thành công đến mấy cũng phải trải qua nhiều lần cắt lỗ, quan trọng là họ lại đứng lên và đi tiếp
Những người thành công thường sẽ trải qua không ít lần thất bại, quan trọng là họ đứng lên và tiếp tục với mục tiêu của mình. Trong thị trường chứng khoán cũng vậy, nhà đầu tư nào cũng sẽ trải qua những giai đoạn phải cắt lỗ. Nhưng có 2 điều quan trọng:
- Nhà đầu tư có dám cắt lỗ hay không?
- Nhà đầu tư có dám đầu tư tiếp sau khi đã cắt lỗ không?
Chắc chắn khi cắt lỗ, bạn hay bất cứ nhà đầu tư nào cũng sẽ thấy “đau” vì tiền của bạn không phải dễ mà có được. Nhưng bạn hãy quyết đoán lên nhé. Lời khuyên cho bạn là nên dừng lỗ khi cổ phiếu giảm đến 5 – 7% tổng tài sản và sẽ không có khái niệm “đầu tư dài hạn” khi cổ phiếu mất đến 20% tổng vốn đầu tư.
Nguyên tắc 10: Khi cổ phiếu dẫn đầu đạt đỉnh chính là lúc cân nhắc rời khỏi thị trường
Bạn đã đọc xong nguyên tắc 8 thì hãy nắm rõ nguyên tắc này để ra quyết định đúng đắn nhé. Khi bạn xác định được nhóm cổ phiếu dẫn dắt bạn sẽ thấy nó tăng vào khoảng 3 đến 6 tháng và bắt đầu điều chỉnh. Đó là quy luật của thị trường. Ngay lúc này, nhóm cổ phiếu lan tỏa, nhóm Penny chỉ gần đạt đỉnh và đây là thời điểm thích hợp nhất để bạn nhanh chóng rút khỏi thị trường. Tại sao lại như vậy? Bởi vì chỉ sau 2 đến 3 tuần nữa thôi là các cổ phiếu trên thị trường sẽ đạt đỉnh khi nhóm cổ phiếu dẫn dắt đã đi xuống rõ ràng, lúc này hiện tượng “xả hàng” diễn ra đồng loạt trên toàn thị trường.
Nguyên tắc 11: Đừng kỳ vọng cổ phiếu tăng mà hãy phân tích nó
Khi được chia sẻ về một hệ thống đầu tư mới thì sẽ có rất nhiều nhà đầu tư quan ngại rằng có nhiều người cũng biết đến hệ thống này. Nhưng đừng lo nhé! Kể cả khi ai cũng biết thì chỉ có khoảng 20% số đó là thực hiện thôi và một số rất ít trong số đó thật sự làm tốt. Người ta thường sẽ quyết định theo cảm xúc nên cũng sẽ không quan nhiều đến hệ thống đầu tư và quyết định của mọi người thường dựa vào cảm xúc để “kỳ vọng” hơn là dùng lý trí để “phân tích”. Vì vậy, để ai đó có thể từ bỏ cảm xúc của mình để mua bán theo hệ thống mới cứng nhắc thì cũng sẽ là quá trình dài khó khăn và thậm chí rất gian nan so với việc tạo ra một hệ thống đầu tư hiệu quả.
Nguyên tắc 12: Thị trường có tăng thì cũng có giảm và sẽ có cả đi ngang
Chắc bạn sẽ bất ngờ đúng không, bạn chỉ nghe nói thị trường chứng khoán tăng và giảm chứ ít nghe khái niệm thị trường đi ngang. Đây cũng là sai lầm của rất nhiều bạn khi mới đầu tư chứng khoán vì họ chỉ canh lượt mua, bán dựa vào thị trường lên hay xuống.
Thị trường chứng khoán sẽ còn một trạng thái khác là đi ngang hay còn gọi là không có xu hướng rõ ràng và giai đoạn này lại chiếm đến 30 đến 40% thời gian trên thị trường. Ở giai đoạn này, dễ thất nhất là cổ phiếu vừa lên 1 đến 2 phiên thì lại giảm và bạn mua xong thì giá nó xuống và đợi vài phiên xong bán ra thì nó lại tăng. Có thể bạn bị lỗ ít thôi nhưng liên tục quay vòng vì “bị lừa” bởi những cổ phiếu bạn nghĩ là tốt khiến thị trường không giảm mà tài sản của bạn thì “không cánh mà bay”.
Nguyên tắc 13: Không phải cứ tin tức tốt hỗ trợ là cổ phiếu sẽ tăng
Tin tức tốt sẽ tạo đà để một cổ phiếu đang lên sẽ tiếp tục lên mạnh hơn. Còn khi cổ phiếu đã giảm thì có rất nhiều người kẹt hàng ở vùng giá cao, họ chỉ chờ cổ phiếu hồi lên một chút là họ bán ra. Không may thay, tin tốt cũng sẽ không thể cứu vãn được những cổ phiếu như vậy.
Nguyên tắc 14: Trong xu hướng giảm, khi nào thấy volume cạn kiệt là lúc nên cân nhắc theo dõi cổ phiếu đó
Khi cổ phiếu giảm có nghĩa là lượng bán ra đang nhiều hơn lượng mua vào. Theo đó, khi volume cạn kiệt thì có nghĩa là cổ phiếu không còn được bán ra nhiều nữa và lượng cung không còn nhiều, bạn nên theo dõi để sẵn sàng khi mua vào.
Nguyên tắc 15: Các nhịp tăng của thị trường luôn tuân thủ theo đúng 5 nhịp sóng Elliott: 3 nhịp tăng chính và 2 nhịp điều chỉnh
Trên thực tế, có rất nhiều tranh cãi về tính ứng dụng và độ chính xác của sóng Elliott và đa số là của những ai chưa biết đếm sóng. Tuy nhiên, sóng Elliott được cho là chính xác và luôn hiệu quả trên tất cả các thị trường, khung thời gian là do nó phản ánh chính xác các giai đoạn tâm lý của nhà đầu tư trên thị trường từ bi quan, nghi ngờ, tự tin đến hưng phấn.
Nguyên tắc 16: Một cổ phiếu khi đã thực sự tăng giá sẽ tăng từ 3 – 6 tháng liên tục vì vậy không việc gì phải vội vàng nếu nó chỉ vừa mới tăng
Nguyên tắc này muốn bạn học cách kiên nhẫn và tích cực hơn khi gia nhập vào thị trường chứng khoán. Khi chứng khoán vừa tăng, nhiều người sẽ vội bán ra với suy nghĩ sợ nó không tăng nữa vì họ chưa phân biệt được đâu là cổ phiếu tăng thực sự và đâu là cổ phiếu tăng theo.
Theo nghiên cứu, một cổ phiếu tăng thực sự sẽ tăng từ 3 đến 6 tháng còn với cổ phiếu ăn theo thì sẽ tăng chỉ tầm 2 đến 3 tuần là kết thúc. Nếu bạn mua cổ phiếu ăn theo thì mua sớm cũng chỉ có lợi nhuận từ 7 đến 10% nhưng nếu mua đúng cổ phiếu tăng thực sự thì có mua trễ, lợi nhuận cũng ở mức 20 – 30% là rất bình thường.
Nguyên tắc 17: Người tham lam luôn muốn mua ở đáy và bán ra ở đỉnh, người có kinh nghiệm thì mua ở điểm an toàn (mua là sẽ tăng) và bán ra khi sắp đến đỉnh
“Tôi thành công trên thị trường chứng khoán là nhờ không bao giờ cố mua ở đáy và bán ra ở đỉnh” – Rothschild.
Theo đó, những người không có kinh nghiệm thì thường mua khi chắc chắn xu hướng tăng và bán ra khi với họ là đủ lời. Người ta thường gọi là “mua cao, bán cao hơn”.
Nguyên tắc 18: Sẽ luôn có lý do để biện minh khi cổ phiếu tăng hay giảm nhưng lý do đó luôn được đưa ra sau khi cổ phiếu đã “chạy mất”
Khi đầu tư cổ phiếu, bạn đừng quan trọng là tin tức gì, lý do gì và cũng đừng đi tìm nguyên nhân làm giá thay đổi mà hãy xem liệu chính xác là giá cổ phiếu tăng hay giảm và sẵn sàng với các tình huống có thể xảy ra.
Nguyên tắc 19: Khi mà ai cũng tin mua cổ phiếu nào đó nhất định sẽ có lời thì nên cân nhắc bán chúng
Khi ai cũng muốn mua cổ phiếu mà bạn đang sở hữu thì bạn nên cân nhắc bán ra. Tại sao lại như vậy? Hãy xem 3 ví dụ sau:
- Thị trường Việt Nam năm 2008 – khi chủ quán bia cũng dễ dàng kiếm lời sau vài ngày đầu tư thì vài tháng sau thị trường đạt đỉnh, bước vào một thời kỳ đen tối
- Bong bóng chứng khoán trung quốc 2015. P/E toàn thị trường lên đến 50, ngay cả bà bán rau cũng gom tiền chơi chứng khoán
- Chỉ trong 4 tháng chỉ số Shanghai giảm đến 60% từ mức 5100 xuống chỉ còn 3000 vào tháng 10/2015
Nguyên tắc 20: Cổ phiếu có một khoảng thời gian gọi là “phân phối đỉnh”
Cổ phiếu sẽ luôn có một khoảng thời gian gọi là “phân phối đỉnh” và bạn phải bán trong giai đoạn này trước khi mọi thứ quá muộn.
Phân phối đỉnh được định nghĩa là giai đoạn mà những người mua cổ phiếu giá thấp bán ra cho những người đến sau. Giai đoạn này có đặc điểm là giá không tăng nhưng volume lại rất lớn. Nghĩa là có nhiều cổ phiếu được trao tay trong giai đoạn này, khi lượng trao tay hết, lượng cầu giảm cũng là lúc giá bắt đầu “lao dốc”.
Nguyên tắc 21: Các cổ phiếu tăng nhiều nhất thường chứng kiến tăng trưởng kinh doanh đột biến trong năm đó
Điều này được thống kê qua nhiều năm lịch sử ở các thị trường chứng khoán như Anh, Mỹ, Úc, Nhật Bản, Thái Lan, Việt Nam. Các cổ phiếu thể hiện được mức lợi nhuận tăng liên tục trong 3 – 5 năm và chứng kiến mức lợi nhuận đột biến trong quý thường nhận được sự quan tâm lớn của giới truyền thông tài chính cũng như các nhà đầu tư. Mỗi khi các cổ phiếu này vượt qua mốc đỉnh lịch sử của nó là lại có một vài bài báo thu hút nhiều sự chú ý. Đáng tiếc là đa số nhà đầu tư cảm thấy giá quá cao rồi và không dám mua vào.
Nguyên tắc 22: 21 quy luật trên có thể áp dụng trên tất cả các thị trường chứng khoán từ Mỹ đến Việt Nam
Bạn đừng nghĩ rằng đầu tư ở nước ngoài thì sẽ minh bạch hơn, công nghệ cao hơn và lịch sử lâu đời hơn thì nó khác đầu tư chứng khoán Việt Nam. Vì thực tế là ở nước ngoài thì sẽ có nhiều “cao thủ” hơn, quy định thoáng hơn nên sẽ khắc nghiệt hơn với những người mới gia nhập. Ví dụ: Một cổ phiếu ở Mỹ có thể giảm 50% ..chỉ trong một ngày, rủi ro hơn sàn 7% của Việt Nam rất nhiều
Bạn đã đọc xong 22 nguyên tắc đầu tư chứng khoán mà ai gia nhập thị trường này cũng phải biết. Chứng khoán có thể giúp bạn “lên đời” nhưng cũng có thể biến bạn thành “kẻ trắng tay” nên hãy thật cẩn thận nhé. Kinh tế đầu tư mong rằng những chia sẻ này sẽ hữu ích với bạn và bạn sẽ đến với thành công một cách dễ dàng.
